Vaginalni je porođaj prirodan, tijelo mu je prilagođeno, tako da je potreba za medicinskom intervencijom mala ili nikakva u normalnim, nekomplikovanim uslovima. Vrijeme boravka u bolnici je kraće nego kod carskog reza, postpartalni oporavak je kraći i manje bolan.
Za novorođenče prednosti su u prvom redu u smanjenju postnatalnih komplikacija, poput hijalinomembranske bolesti novorođenčeta, koja je češća u prijevremeno rođene djece i one rođene carskim rezom. Prolaz dijeteta kroz porođajni kanal pomaže pri istiskivanju plodove vode iz djetetovih pluća i pojačava lučenje adrenalina, pomažući početak spontanog disanja. Vaginalno rođena djeca imaju manji rizik od perzistentne plućne hipertenzije, astme, alergija na hranu i intoleranciju laktoze.
Sljedeći vaginalni porođaji su najčešće kraći i manje bolni od prvog, rizik od postpartalnog krvarenja, ozljeda unutrašnjih organa i trombotskih komplikacija je manji, a majke su spremne za dojenje odmah poslije poroda, što nije slučaj u žena koje su se porodile carskim rezom. Takođe, čini se kako se majke lakše zbližavaju s djecom nakon vaginalnog porođaja zbog neprekinutog kontakta i osjećaja bliskosti s procesom rađanja.
Ukoliko vaginalni porođaj nije moguće izvesti, jer bi ugrozio zdravlje ili život majke ili dijeteta, neophodno je porođaj dovršiti operativnim putem (abdominalno) - carskim rezom – koji se radi kao hitan ili planiran, a zavisno od indikacija. Danas je većina indikacija za carski rez relativna.
Prvo porođajno doba počinje sa pojavom regularnih materičnih kontrakcija, a završava kompletnom dilatacijom grlića materice (10 cm). Najčešće pred kraj ovog porođajnog doba dolazi do spontanog prsnuća vodenjaka. U savremenom vođenju porođaja pristupa se prokidanju plodovih ovojaka – amniotomija - kako bi se skratilo prvo porođajno doba. Vodenjak može prsnuti i prije vremena. Porođaj prvorotki traje od 12 do 16 h, a višerotki 8 do 12 h. U uslovima savremenog dirigovanog porođaja, porođaj traje nešto kraće, kod prvorotki oko 13 a višerotki oko 8h. Naravno, ovi vremenski intervali ne mogu se uzeti kao pravilo jer porod može da traje i kraće.
Počinje nastankom kompletne dilatacije grlića materice i završava istiskivanjem (rađanjem) ploda. Drugo porođajno doba ne smije trajati duže od 2h.
Pred sam kraj drugog porođajnog doba, posebno kod prvorotki, može se sprovesti akušerska intervencija – presijecanje perineuma (epiziotomija). Po izlasku djeteta iz porođajnog kanala dijete se odiže uvis da bi se iz disajnih puteva izbacila plodova voda i sluz. Potom se dijete polegne na ravnu podlogu i izvrši se aspiracija usta, ždrijela i nosa. Novorođenčetu se ukapa u oči 1% rastvor povidon joda i radi se gruba obrada pupkovine. Sa kože djeteta se ovlaš obriše sirasti maz kojim je prekrivena. Ocjena vitalnosti novorođenčeta nakon porođaja se sprovodi prema Apgar skoru.
Apgar skor je zbir ocjena koje beba dobija nakon rođenja i koje određuju njeno stanje i eventualnu potrebu za intervencijom. Ocjenjuje se: srčani otkucaji, plač i respiracije, tonus mišića, reakcija na nadražaj, boja kože.
Treće porođajno doba je doba “rađanja posteljice”. U ovom dobu dolazi do istiskivanja posteljice i plodovih ovojaka. Po istiskivanju ploda posteljica počinje da se odlubljuje usljed skupljanja materice. Ovo, treće porođajno doba traje oko pola sata, ali se ne smije dopustiti da traje duže od 2 sata. U tom slučaju se posteljica mora odlubiti ručno. Po izlasku se posteljica obavezno pregleda sa obje strane – materične i plodove. Posebno se mora obratiti pažnja na to da li nedostaju dijelovi ovojci posteljice ili kotiledoni, jer ukoliko se ne odstrane može doći do obilnog krvarenja, infekcije i proširene infekcije (postoji mogućnost nastanka sepse).
Četvrto porođajno doba traje dva sata, nastupa nakon rađanja ploda, posteljice i plodovih ovojaka i predstavlja doba smirivanja uterinih kontrakcija i hemostaze.
.gif "Vaginalni porod")
